💓 Je hart en je brein🧠 

Wat is hun onderlinge relatie?

De link tussen hoge bloeddruk en cognitieve gezondheid

We gaan aan het einde van deze nieuwsbrief duiken in het volgende artikel 👇️ 

Eerst moeten we terug naar de basis.

Wat is cognitieve gezondheid?

Cognitieve gezondheid verwijst naar het vermogen van een persoon om duidelijk te denken, te leren en te onthouden. Het is een essentieel onderdeel van de hersenfunctie dat ons helpt bij dagelijkse taken zoals gesprekken voeren, problemen oplossen, en beslissingen nemen. Een goede cognitieve gezondheid betekent dat je hersenen goed functioneren.

Wat zijn cognitieve stoornissen?

Cognitieve stoornissen zijn aandoeningen waarbij een persoon problemen heeft met minstens een van de cognitieve functies, zoals geheugen, aandacht, taal, en probleemoplossend vermogen. Dit kan variëren van lichte problemen, zoals af en toe vergeten waar je je sleutels hebt gelaten, tot ernstigere vormen, zoals dementie, waarbij het geheugen en andere mentale functies zodanig zijn aangetast dat het dagelijks leven erdoor beïnvloed wordt. Cognitieve stoornissen kunnen het moeilijk maken voor iemand om zich nieuwe informatie te herinneren, duidelijk na te denken, of de dagelijkse routine te volgen.

Hypertensie, of hoge bloeddruk, wordt algemeen erkend als een risicofactor voor zowel dementie door vaatschade als de ziekte van Alzheimer, de twee meest voorkomende oorzaken van dementie die samen ongeveer 85% van alle dementiegevallen uitmaken.

Deze relatie onderstreept het belang van bloeddruk metingen en bloeddrukbeheer als een primair preventief doel voor volksgezondheid.

Wanneer heb jij voor het laatst je bloeddruk gemeten? We zien namelijk in het onderstaande artikel bewijs dat een verhoogde bloeddruk leidt tot minder goede hersenfunctie.

Het artikel uit het Journal of Clinical Medicine biedt een systematische review van de invloed van bloeddruk op verschillende cognitieve functies.

Belangrijkste punten

• Verband Tussen bloeddruk en cognitie
  Hoge bloeddruk wordt geassocieerd met een verhoogd risico op cognitieve achteruitgang, zoals problemen met geheugen, aandacht en uitvoerende functies. Dit is vooral opgemerkt bij mensen die geen dementie of ernstige cardiovasculaire ziekten hebben.

• Effecten op verschillende cognitieve domeinen
  Verhoogde bloeddruk beïnvloedt de cognitieve prestaties over verschillende domeinen. Het kan leiden tot vertragingen in de verwerkingssnelheid, verminderde aandacht, en verslechtering van het geheugen en uitvoerende functies.

• Mechanismen
  Hoge bloeddruk kan de bloedtoevoer naar de hersenen verminderen en leiden tot structurele veranderingen zoals witte stof laesies en een afname van het hersenvolume. Dit kan de hersenen kwetsbaarder maken voor schade.

• Leeftijd en bloeddruk
  Het artikel suggereert ook dat het effect van bloeddruk op cognitie kan variëren met de leeftijd. Bij ouderen kan een hogere bloeddruk in sommige gevallen beschermend werken, een fenomeen dat bekend staat als de "cardiovasculaire paradox." Mogelijk kan de hogere bloeddruk dan helpen om mogelijk meer bloed te krijgen op plekken waar het door een slechte doorbloeding slechter kan komen. We weten het nog niet.

Hun conclusie?

De waarde van vroeg meten en snelle actie: Het is belangrijk om de bloeddruk vroeg te meten, zelfs wanneer je (nog) geen klachten ervaart , om het risico op cognitieve achteruitgang te voorkomen.

Dit artikel benadrukt het belang van het controleren van de bloeddruk als een preventieve maatregel tegen cognitieve achteruitgang en toont de noodzaak van verder onderzoek om deze verbanden volledig te begrijpen en effectief te beheren.

Maar meten doen we later wel, waarom gaat ons brein achteruit?

Wat is het schadelijke mechanisme?

Laten we beginnen met een complexe afbeelding:

Een verhoogde bloeddruk draagt bij aan verschillende mechanismen die de hersenstructuur en -functie kunnen beschadigen:

1. Stille beroertes en onopgemerkte bloedingen
   👉️ Hoge bloeddruk kan soms leiden tot kleine beroertes of bloedingen in de hersenen die je misschien niet eens merkt omdat ze geen directe symptomen geven. Deze kleine beroertes kunnen worden gezien op een hersenscan, zelfs als de persoon zich normaal voelt. Ze komen meestal voor in de diepere delen van de hersenen en kunnen over tijd het denkvermogen beïnvloeden, wat kan leiden tot problemen met het geheugen of andere hersenfuncties.
   

2. Versnelde Hersenatrofie

   👉️ Langdurige hoge bloeddruk kan ervoor zorgen dat de hersenen sneller krimpen of atrofiëren, wat normaal een deel van het ouder worden is maar sneller gebeurt bij mensen met hoge bloeddruk. Dit kan ook leiden tot een toename van bepaalde eiwitten in de hersenen die geassocieerd worden met Alzheimer’s ziekte, waardoor iemand meer moeite kan hebben met denken en onthouden.
   

3. Schade van de kleine bloedvaten
   👉️ Hoge bloeddruk kan de kleine bloedvaatjes in de hersenen beschadigen, wat betekent dat ze niet meer zo goed bloed kunnen doorlaten als voorheen. Dit wordt soms waargenomen in onderzoeken met dieren en kan leiden tot minder bloedtoevoer naar sommige delen van de hersenen, waardoor deze delen minder goed kunnen functioneren.
   

4. Ontregeling van de Bloed-hersenbarrière en ontsteking
   👉️ Hoge bloeddruk kan ook de natuurlijke barrière tussen het bloed en de hersenen verstoren. Deze barrière helpt normaal gesproken de hersenen te beschermen tegen schadelijke stoffen. Wanneer deze barrière wordt verstoord, kan dit leiden tot ontsteking in de hersenen en problemen met het opruimen van bepaalde schadelijke eiwitten, bekend als bèta-amyloïd, wat ook verbonden is aan Alzheimer’s ziekte.

Deze mechanismen vormen de basis waarop hypertensie bijdraagt aan cognitieve achteruitgang en dementie. Het vroegtijdig meten en opsporen van een hoge bloeddruk is hier super waardevol.

Effectief beheer van hoge bloeddruk kan niet alleen deze pathologische veranderingen beperken maar ook de algemene gezondheid verbeteren en de levenskwaliteit van ouderen aanzienlijk verbeteren.

Epidemiologie: Risicofactoren en Statistieken

Hoe vaak komt dit voor?

Een hoge bloeddruk is wereldwijd een belangrijke risicofactor voor cognitieve stoornissen en dementie. De prevalentie van hypertensie neemt toe, vooral in landen met lage en middeninkomens, waar de toegang tot gezondheidszorg en medicatie vaak beperkt is. Deze toenemende prevalentie van hoge bloeddruk verhoogt het risico op dementie en andere hypertensie-gerelateerde aandoeningen zoals ischemische hartziekten, hartfalen en chronische nierziekte.

Globale Impact van gypertensie op dementie

• Relatief Risico op Dementie: Een hoge bloeddruk op middenleeftijd verhoogt het relatieve risico op het ontwikkelen van dementie later in het leven met 20% tot 54%. Dit benadrukt het belang van het beheersen van bloeddruk tijdens het midden van het leven om de kans op toekomstige cognitieve achteruitgang te minimaliseren.
  

• Meta-analyses en bevolkingstudies: Recent uitgevoerde meta-analyses van bloeddrukverlagende proeven rapporteren een relatieve risicoreductie van 7% tot 11% voor dementie door bloeddrukverlagende behandelingen en therapieën.
  Ondanks dat deze risicoreducties bescheiden lijken, kunnen ze op populatieniveau aanzienlijke verminderingen van dementie vertegenwoordigen, gezien de hoge levenslange prevalentie van hypertensie en cognitieve stoornissen.

Wat kunnen wij doen?

Het meest laaghangende fruit is: Meet vaak je bloeddruk en overleg laagdrempelig met je (huis)arts.

Waarom? Omdat de meeste mensen geen gebruik maken van controles en in bepaalde landen niet eens goede toegang hebben tot behandeling.

🚨 Controle van hypertensie: In 2019 werden controlepercentages voor hypertensie geschat op 23% voor vrouwen en 18% voor mannen.
Deze lage percentages zijn nog problematischer in regio's met een lage tot middeninkomen, waar de prevalentie van hypertensie stijgt.

🚨 Toegang tot medicatie: Onvoldoende toegang tot essentiële medicijnen en gezondheidszorgdiensten in deze gebieden draagt bij aan de slechte beheersing van hypertensie, wat indirect leidt tot een verhoogde last van cognitieve stoornissen.

Dat heb jij wel, dus waarom maak jij er geen gebruik van?

Bloeddruk verlagen, dementie vertragen?

Ja eigenlijk wel, dus we hebben veel baat bij het meten van onze bloeddruk, aangezien dit naarmate we ouder worden stapsgewijs stijgt.

• Preventieve maatregelen: Gezien het sterke verband tussen bloeddruk en cognitieve achteruitgang, wordt het steeds belangrijker om dit vaak te meten. Hierna is het belangrijk om leefstijl aanpassingen te implementeren die gericht zijn op het verminderen van onze bloeddruk.

  
  ☑️ Dit kan door middel van dieet, meer lichaamsbeweging, beter slapen en meer ontspanning bijvoorbeeld.
  

• Als dat onvoldoende werkt, kan je uiteindelijk met je (huis)arts in gesprek over medicatie.

Dus we moeten zelf meer meten?

Ja, om de cognitieve gezondheid te beschermen, is het essentieel om te weten wat je bloeddruk is.
Naast professioneel medisch toezicht, speelt het thuis meten van de bloeddruk, een cruciale rol. Door regelmatig zelf de bloeddruk te controleren, kunnen we achteruitgang altijd snel opsporen.

Maar wat is de bloeddruk ook alweer?

Bloeddruk is de kracht waarmee je bloed tegen de wanden van je bloedvaten duwt als je hart bloed rondpompt. Bloeddruk wordt uitgedrukt in twee getallen:

1. Bovendruk (systolische druk): Dit is de druk wanneer je hart samentrekt en bloed door je slagaders pompt. Het is het hogere getal.

2. Onderdruk (diastolische druk): Dit getal geeft de druk aan wanneer je hart ontspant tussen de slagen door. Het is het lagere getal.

Hoe doen we dit?

Het thuis meten van bloeddruk kan mensen met hypertensie helpen hun conditie beter te begrijpen en te beheren. Dit versterkt niet jouw grip op jouw gezondheid, maar zorgt ook voor vroege detectie van bloeddrukveranderingen die medische aandacht vereisen.

👍️ Tijd voor tips, zodat je het goed kan meten!

Hier volgt een gedetailleerd protocol dat je kunt volgen om ervoor te zorgen dat je metingen zo nauwkeurig mogelijk zijn:

1. Voorbereiding:

   • Vermijd minstens 4 uur voor de meting het drinken van cafeïne houdende dranken (zoals koffie en sommige frisdranken) en alcohol, omdat deze je bloeddruk tijdelijk kunnen verhogen.

   • Rook niet en oefen geen zware lichamelijke activiteiten uit 30 minuten voor de meting.

   • Zorg dat je minstens 5 minuten rustig zit in een comfortabele stoel voordat je de meting uitvoert. Je rug moet ondersteund zijn en je benen mogen niet over elkaar geslagen zijn.

   • Ga naar het toilet voor de meting, aangezien een volle blaas je bloeddruk kan verhogen.
     

2. Tijdens de meting:

   • Plaats de bloeddrukmeter op een blote arm op hartniveau. De manchet moet strak maar comfortabel zitten zonder dat kleding de manchet beïnvloedt.

   • Zorg dat je tijdens de meting niet praat en blijf stil en ontspannen zitten.

   • Plaats je arm gesteund op een tafel zodat de manchet op hartniveau is.
     

3. Uitvoeren van de metingen:

   • Voer drie metingen uit, met tussenpozen van ongeveer 5 minuten. Dit zorgt voor een consistentere en betrouwbare meting. Na deze 3 metingen neem je het gemiddelde van de 3 metingen.

   • Het is aanbevolen om zowel 's ochtends als 's avonds je bloeddruk te meten, vooral als je medicatie gebruikt die je bloeddruk beïnvloedt. Dit helpt bij het beoordelen van de effectiviteit van je behandeling gedurende de dag.
     

4. Registreren van de resultaten:

   • Noteer alle resultaten, inclusief de tijd van de dag. Dit kan je arts helpen om te bepalen hoe goed je huidige behandelplan werkt en of aanpassingen nodig zijn.
     

5. Ijking en controle bij de huisarts:

   • Neem je bloeddrukmeter minstens eenmaal per jaar mee naar je huisarts om te controleren of deze nog correct meet. Dit kan gedaan worden door jouw thuis gemeten waarden te vergelijken met die gemeten door de arts. Zit hier een groot verschil tussen? Dan waren je thuismetingen niet betrouwbaar.
     Komen ze vrijwel overeen? Dan zijn we thuismetingen super handig.

   • Als je consistent hogere of lagere waarden thuis meet dan verwacht, is het goed om dit ook door je huisarts te laten controleren om er zeker van te zijn dat je bloeddrukmeter nog juist is.

Dus…

Wat is jouw bloeddruk volgens dit protocol?
Het is namelijk ook belangrijk voor je brein.

Is het dan altijd goed om een verhoogde bloeddruk te verlagen?
Dit artikel helpt ons:

Klik hier voor de link naar de studie, zodat je hem zelf kan lezen.

Hoe ik de studie interpreteer?

De studie belicht het belang van bloeddruk behandeling voor het voorkomen van dementie, met een focus op de Aziatische bevolking, waar naar verwachting meer dan de helft van de 135 miljoen mensen in 2050 mogelijk dementie zal hebben.

Belang van bloeddrukverlaging voor cognitieve gezondheid

• Sterk verband tussen hypertensie en dementie: studies tonen aan dat levensstijlgerelateerde ziekten zoals bloeddruk, suikerziekte en overgewicht sterk bijdragen aan het risico op dementie, inclusief zowel vasculaire cognitieve stoornissen als de ziekte van Alzheimer.

• Midlife hypertensie: Hypertensie in het midden van het leven is een significante risicofactor die de cognitieve functie op latere leeftijd negatief kan beïnvloeden. Het beheersen van bloeddruk tijdens deze periode kan bijdragen aan het verminderen van het risico op latere cognitieve achteruitgang.

SPRINT-MIND studie en behandelaanbevelingen

• Intensieve Behandeling: De Systolic Blood Pressure Intervention Trial (SPRINT) en de sub-studie SPRINT-MIND tonen aan dat intensieve bloeddrukverlaging kan helpen tegen cognitieve achteruitgang en dementie in vergelijking met de standaardbehandeling.

  👉️ De standaard behandeling had een streefdoel qua bovendruk van onder 140 mm kwik.

  👉️ Het streefdoel was hier dus een bovendruk van onder 120 mm kwik.

• Volgens de meeste richtlijnen wordt er meestal ingegrepen als de bloeddruk consequent hoger is dan 140/90 mmHg voor de meeste volwassenen.

• Aanbevelingen hierna?
  Op basis van deze resultaten adviseren de Europese Hypertensie Richtlijnen van 2018 om een systolische bloeddruk van minder dan 130 mm kwik te bereiken om cognitieve achteruitgang en dementie te voorkomen.

Conclusie

Het beheersen van hypertensie is dus niet alleen cruciaal voor de gezondheid van het hart, maar ook voor de bescherming van de cognitieve functies.

Door onder andere de SPRINT studie weten we dat we dan een bloeddruk van 120/80 beter is dan alles daarboven. Wachten tot de bloeddruk hoger wordt dan 130 of zelfs 140 mm kwik, is dus heel zonde van je gezondheid omdat dit ook al schade kan geven.

Regelmatige bloeddrukmetingen thuis, in combinatie met professionele medische zorg, gezonde levensstijlkeuzes, en eventueel medicatie, zijn allemaal essentiële onderdelen voor het verminderen van het risico op cognitieve achteruitgang en het bevorderen van een lang en gezond leven.

Tot volgende week,

Alexander